Interdyscyplinarny Festiwal Sztuk Miasto Gwiazd w Żyrardowie (FMG) to jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w Polsce, odbywające się corocznie we wrześniu, nieprzerwanie od 2009 roku. Festiwal organizowany jest w Żyrardowie – mieście położonym między Warszawą a Łodzią – przez Fundację Kultury i Sztuki artHolding.
FMG promuje interdyscyplinarność, prezentując różnorodne dziedziny sztuki: plastykę, film, teatr, taniec, muzykę, animację i inne formy ekspresji artystycznej. Głównym celem Festiwalu jest integracja środowisk twórczych – ze szczególnym uwzględnieniem środowisk akademickich – wspieranie młodych artystów oraz promocja szeroko pojętej sztuki współczesnej.
W ramach Festiwalu odbywają się wystawy, instalacje, happeningi, debaty, wykłady, panele dyskusyjne, warsztaty, spotkania autorskie, spektakle, projekcje filmowe, kabarety, konkursy oraz pokazy mody. FMG przyznaje również własne prestiżowe nagrody.
Nagradzani i nominowani to wybitne postaci świata kultury, nauki i biznesu. Statuetki, medale i odznaczenia mają charakter interdyscyplinarny – ich celem jest docenienie wielowątkowości i różnorodności twórczości. Uroczystości wręczenia nagród odbywają się w formie gal, podczas których wygłaszane są laudacje i prowadzone rozmowy sceniczne z laureatami.
Co roku Festiwal gromadzi plejadę znanych i cenionych osobistości ze świata sztuki, kultury, nauki i polityki. Przy FMG działa także wolontariacki ruch społeczny, który w poprzednich edycjach zrzeszał ponad 300 wolontariuszy w różnym wieku.
Złoty artKCIUK
Nagroda przyznawana wybitnej osobistości polskiego życia kulturalno-artystyczno-społecznego za nieoceniony wkład w rozwój kultury i sztuki w Polsce.
Złoty artKciuk wręczany jest podczas Festiwalu Miasto Gwiazd na specjalnej, najważniejszej gali dedykowanej Laureatowi.
Kapituła Nagrody Złoty artKciuk
prof. Jacek Zdybel (Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku) – przewodniczący Kapituły
Marta Ewa Olbryś – zastępczyni przewodniczącego, prezeska Fundacji artHolding
prof. Jan Tutaj (Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie)
prof. Piotr Karczewski (Akademia Sztuk Pięknych w Łodzi)
prof. Marian Waldemar Kuczma (Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu)
prof. Artur Krajewski (Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie) – sekretarz Kapituły
prof. Anna Serafińska (Akademia Teatralna w Warszawie)
dr Witold Kanicki (Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu)
Robert Gonera – aktor, przewodniczący Kapituły artSkrypt (FMG)
Małgorzata Lewińska – aktorka, koordynatorka ds. teatru (FMG)
Laureaci Nagrody Złoty artKciuk
2024 – Małgorzata Bogdańska i Marek Koterski
Aktorka i reżyserka oraz wybitny twórca filmowy, których wspólna działalność artystyczna łączy autentyczność z głęboką refleksją nad ludzką naturą.
2023 – Leszek Możdżer
Pianista, kompozytor i producent muzyczny, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego jazzu na świecie, ceniony za oryginalność i wirtuozerię.
2022 – Grażyna Torbicka
Dziennikarka filmowa, promotorka kina artystycznego i wieloletnia ambasadorka kultury wysokiej, znana z pasji i klasy.
2021 – Tadeusz Rolke (1929-2025)
Legendarny fotograf, który dokumentował polską kulturę i życie codzienne przez dekady, tworząc niepowtarzalny wizualny zapis historii.
2020 – prof. Jerzy Bralczyk
Językoznawca, eseista i popularyzator kultury języka, którego wiedza i dowcip uczyniły go jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci życia intelektualnego.
2019 – Czesław Niemen (nagrodę odebrała Małgorzata Niemen w 80. rocznicę urodzin artysty)
Wizjoner i ikona polskiej muzyki, którego twórczość przekraczała granice gatunków i epok, pozostając głosem wolności i artystycznego nonkonformizmu.
2018 – Łukasz Maciejewski
Krytyk filmowy i teatralny, autor książek, ambasador polskiej kultury filmowej i znakomity rozmówca twórców.
2017 – Jacek Cegiełka
Animator kultury, producent i organizator wydarzeń artystycznych, wieloletni promotor działań interdyscyplinarnych i społecznych.
2016 – Anna Dymna
Wybitna aktorka i założycielka fundacji „Mimo Wszystko”, łącząca działalność artystyczną z niestrudzoną pracą na rzecz osób z niepełnosprawnościami.
2015 – Marek Niedźwiecki
Dziennikarz muzyczny, ikona radiowej Trójki, przez dekady kształtował gust muzyczny Polaków i wspierał rodzimą scenę artystyczną.
2014 – Artur Rojek
Muzyk, kompozytor i twórca Off Festivalu, który otworzył polską scenę na niezależne brzmienia i alternatywne nurty muzyczne.
2013 – Roman Gutek
Dystrybutor, organizator festiwalu Nowe Horyzonty, wielki propagator kina artystycznego i twórca filmowego gustu publiczności.
2012 – Krystyna Janda
Aktorka, reżyserka, dyrektorka teatrów, niekwestionowany autorytet sceny polskiej, od lat łącząca pasję artystyczną z odwagą wypowiedzi.
2011 – Marek Żydowicz
Twórca i dyrektor Festiwalu Camerimage, który zrewolucjonizował podejście do sztuki operatorskiej i zbudował jej prestiż w Polsce i za granicą.
2010 – Jurek Owsiak
Działacz społeczny, twórca Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, łączący działalność charytatywną z szeroką promocją wartości kultury i solidarności.
Złota artŻYRAFKA
Nagroda przyznawana w ramach bloku M{i}aSTO/a Dzieci i Młodzieży Festiwalu Miasto Gwiazd (FMG) dla wyjątkowych twórców, którzy swoją charyzmą, talentem i energią potrafią poruszyć wyobraźnię najmłodszych. Nominacje zgłaszają dzieci i młodzież, a wręczenia dokonuje od lat zespół „Fasolki” – honorowy patron nagrody.
Złota artŻyrafka to wyraz wdzięczności i uznania dla tych, którzy uczą, bawią i inspirują najmłodszych – w sposób twórczy, pełen ciepła i szacunku.
Laureaci
2024 – Katarzyna Stoparczyk
Dziennikarka i autorka programów radiowych oraz książek, znana z umiejętności prowadzenia rozmów z dziećmi z czułością, uwagą i szacunkiem.
2023 – Agnieszka Glińska i Janina Stelmaszyk
Reżyserka teatralna oraz autorka książek dla dzieci i młodzieży – obie artystki łączą pasję opowiadania historii z troską o rozwój emocjonalny młodych odbiorców.
2022 – Marcin Szczygielski
Pisarz i dramaturg, twórca bestsellerowych książek dla młodzieży, znany z odwagi w poruszaniu trudnych tematów i budowania silnych, empatycznych bohaterów.
2021 – Zespół wokalno-taneczny Fasolki
Legenda polskiej sceny dziecięcej – od dekad wychowuje kolejne pokolenia, łącząc zabawę z edukacją poprzez piosenkę.
2020 – Grzegorz Kasdepke
Jeden z najpopularniejszych współczesnych pisarzy dziecięcych, którego książki bawią, uczą i rozwijają wyobraźnię najmłodszych.
2019 – Joanna Fabicka
Autorka powieści i scenariuszy, znana z niezwykłego poczucia humoru, wrażliwości i poruszania ważnych społecznie tematów w twórczości dla młodzieży.
2018 – Ewa Chotomska, Marek Grabowski, Krzysztof Marzec
Trio niezwykle zasłużone dla kultury dziecięcej – twórcy legendarnego programu „Tik-Tak”, który łączył edukację z radością tworzenia.
2017 – Marcin Prokop
Dziennikarz i prezenter telewizyjny, ceniony przez dzieci za autentyczność, dowcip i umiejętność nawiązywania bezpośredniego kontaktu z młodymi odbiorcami.
2016 – Edward Lutczyn
Rysownik i ilustrator, którego kreska bawi i uczy od pokoleń – twórca niezliczonych ilustracji książkowych i plakatów dla dzieci.
2015 – Maciej Orłoś
Dziennikarz i wieloletni prowadzący „Teleexpressu”, którego ciepły styl i poczucie humoru uczyniły go ulubieńcem dzieci i rodziców.
2014 – Jarosław Boberek
Aktor i niezapomniany głos wielu bajkowych postaci – od Kaczora Donalda po Króla Juliana, bawi kolejne pokolenia mistrzowską interpretacją głosu.
artSKRYPT
Nagroda artSkrypt przyznawana jest za wybitne osiągnięcia w dziedzinie scenariopisarstwa filmowego lub teatralnego. To wyróżnienie honoruje twórców, którzy poprzez swoje dzieła kształtują język współczesnego kina i teatru, poruszają ważne tematy społeczne i budują opowieści o wysokich walorach artystycznych.
Przewodniczącym Kapituły jest Robert Gonera, aktor i scenarzysta. Od 2025 roku partnerem Gali oraz fundatorem statuetki jest Stowarzyszenie Filmowców Polskich.
Laureaci
2024 – Grzegorz Łoszewski
Scenarzysta filmowy i telewizyjny, prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich, znany z konsekwentnego wspierania jakościowych projektów filmowych i edukacji młodych twórców.
2023 – Piotr Wereśniak
Ceniony reżyser i scenarzysta, twórca hitów filmowych i serialowych, który z powodzeniem łączy komercyjny sukces z rzemieślniczą precyzją scenariuszową.
2022 – Maciej Sobociński
Operator filmowy i scenarzysta, którego wrażliwość wizualna i narracyjna buduje wyjątkową głębię opowiadanych historii.
2021 – Magdalena Wleklik
Scenarzystka, reżyserka i producentka, autorka zaangażowanych społecznie scenariuszy, łączących autentyczność z wnikliwą obserwacją rzeczywistości.
2020 – Bartosz Kruhlik
Reżyser i scenarzysta młodego pokolenia, autor nagradzanego filmu „Supernova”, w którym udowodnił mistrzostwo w budowaniu napięcia i psychologicznej prawdy.
2019 – Bartosz Konopka
Twórca filmów dokumentalnych i fabularnych, nominowany do Oscara za „Królik po berlińsku”, specjalizuje się w opowieściach osadzonych w kontekście społecznym i historycznym.
2018 – Robert Bolesto
Scenarzysta filmowy i dramatopisarz, autor m.in. scenariusza do filmu „Ostatnia Rodzina”, znany z mocnego, autentycznego języka i bezkompromisowego podejścia do tematu.
2017 – Krzysztof Rak
Producent i scenarzysta, którego prace – jak „Bogowie” czy „Sztuka kochania” – wyznaczają nowy poziom opowieści biograficznych w polskim kinie.
2016 – Tomasz Wasilewski
Reżyser i scenarzysta, laureat Srebrnego Niedźwiedzia w Berlinie za scenariusz do „Zjednoczonych Stanów Miłości”, mistrz opowieści o emocjach i relacjach.
2015 – Krzysztof Piesiewicz
Legendarny scenarzysta i współpracownik Krzysztofa Kieślowskiego, autor scenariuszy do trylogii „Trzy kolory” oraz „Dekalogu”, twórca o niepodważalnym wkładzie w światowe kino.
Złota artNUTA
Złota artNuta to nagroda przyznawana wybitnym kompozytorom – zarówno muzyki poważnej, jak i rozrywkowej – za ich szczególny wkład w rozwój kultury muzycznej w Polsce. Uhonorowani twórcy to autorzy utworów, które kształtują wrażliwość słuchaczy i wzbogacają dziedzictwo muzyczne.
Przewodniczącym Kapituły jest Krzysztof Jaworski – muzyk, lider zespołu Harlem i wieloletni promotor niezależnej sceny muzycznej.
Laureaci
2024 – Adam Nowak
Wokalista, gitarzysta i autor tekstów, lider zespołu Raz Dwa Trzy. Jego twórczość łączy poezję z akustycznym brzmieniem, dotykając spraw fundamentalnych z prostotą i głębią.
2023 – Andrzej Poniedzielski
Poeta, satyryk, autor tekstów piosenek i kompozytor, mistrz subtelnej ironii i liryzmu, od lat obecny na scenie muzycznej i kabaretowej.
2022 – Adam Sztaba
Kompozytor, dyrygent i aranżer, autor muzyki filmowej, teatralnej i estradowej, znany z łączenia klasyki z nowoczesnym brzmieniem.
2021 – Piotr Bukartyk
Autor piosenek, kompozytor i artysta sceniczny, twórca utworów, które łączą dowcip, obserwację codzienności i zaangażowanie społeczne.
2020 – Marek Dutkiewicz
Legendarny autor tekstów i kompozytor, współtwórca wielu przebojów polskiej muzyki rozrywkowej, od lat inspirujący kolejne pokolenia twórców.
2019 – Artur Becker
Pisarz, poeta i muzyk, tworzący na styku kultur, którego utwory niosą głębokie przesłanie i wyjątkową muzyczną wrażliwość.
2018 – Bogusław Chrabota
Dziennikarz, publicysta i autor tekstów piosenek, łączący pasję literacką z działalnością muzyczną, m.in. we współpracy z wybitnymi kompozytorami.
2017 – Mikołaj Trzaska
Saksofonista, kompozytor i improwizator, związany z nurtem muzyki niezależnej i jazzowej, autor poruszającej muzyki filmowej i teatralnej.
Złoty artKlucz WIOLINOWY
Złoty artKlucz Wiolinowy to nagroda przyznawana wybitnym twórcom muzyki i autorom tekstów – artystom, których dzieła poruszają, inspirują i na trwałe zapisują się w kulturze muzycznej.
Kapitułą kieruje Krzysztof Jaworski – muzyk, lider zespołu Harlem, promotor artystów niezależnych i przewodniczący Gali artNuty.
Laureaci
2024 – Łukasz „L.U.C.” Rostkowski
Kompozytor, producent muzyczny i performer, twórca projektów łączących elektronikę, hip-hop i muzykę klasyczną z ważnym przekazem społecznym i historycznym.
2023 – prof. Piotr Sułkowski
Dyrygent i dyrektor opery, propagator muzyki klasycznej i edukacji artystycznej, łączący mistrzostwo batuty z pasją tworzenia nowych projektów.
2022 – Grubson (Tomasz Iwańca)
Raper, wokalista i producent muzyczny, łączący hip-hop z reggae, soulem i elektroniką – artysta świadomy, emocjonalny i społecznie zaangażowany.
2021 – Bogdan Kondracki
Kompozytor, aranżer i producent, odpowiedzialny za sukces wielu polskich artystów, ceniony za muzyczną wrażliwość i niepowtarzalne brzmienie.
2020 – Tomasz Szymuś
Kompozytor, dyrygent i aranżer, autor muzyki do programów telewizyjnych, widowisk oraz koncertów – znany z wyjątkowego wyczucia formy i emocji.
2019 – Mieczysław Jurecki
Basista, kompozytor i producent muzyczny, wieloletni członek Budki Suflera, twórca niezliczonych przebojów polskiej muzyki rozrywkowej.
2018 – Janusz Wiliński i dr Agata Wilińska
Duet artystyczny i życiowy, autorzy tekstów i kompozytorzy, twórcy widowisk i piosenek z przesłaniem, łączący muzykę z refleksją i duchowością.
2017 – Bogdan Loebl
Poeta i autor tekstów, związany z polską sceną bluesową i rockową – jego słowa do dziś rozbrzmiewają w klasykach takich zespołów jak Breakout.
SzuperART
SzuperART to nagroda przyznawana wybitnym twórcom rysunku, ilustracji, komiksu i karykatury – artystom, którzy obrazem komentują rzeczywistość, bawią, wzruszają i zmuszają do refleksji.
Kapitułą kieruje Grzegorz Misiak – rysownik, satyryk i promotor twórczości artystycznej z pogranicza grafiki i humoru.
Laureaci
2024 – Sławomir Łuczyński
Rysownik, ilustrator i karykaturzysta, mistrz celnej puenty graficznej, znany z niepowtarzalnego stylu i poczucia humoru.
2023 – Henryk Sawka
Jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich rysowników satyrycznych, autor tysięcy ilustracji komentujących życie społeczne i polityczne.
2022 – Grzegorz Szumowski
Artysta komiksu, ilustrator i karykaturzysta, którego twórczość łączy klasyczną kreskę z ostrym, inteligentnym dowcipem.
artMECENAT
Nagroda przyznawana w ramach M{i}aSTO/a Ekonomii i Samorządności (FMG) dla Osobistości, instytucji lub firmy, która dynamicznie i konsekwentnie wspiera rozwój kultury i sztuki w Polsce.
Laureaci
2024 – Stowarzyszenie Autorów ZAiKS
Największa polska organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, od lat wspierająca środowisko twórcze.
2023 – Krzysztof Musiał i Katarzyna Włodarska
Mecenasi sztuki, związani z działalnością Kolekcji Krzysztofa Musiała i Galerii aTAK.
2022 – Anna i Jerzy Starakowie
Założyciele Fundacji Rodziny Staraków – aktywnie promującej polską sztukę współczesną.
2021 – Bank Millennium
Instytucja finansowa wspierająca inicjatywy kulturalne, m.in. poprzez Fundację Banku Millennium.
2020 – Canon
Międzynarodowa firma technologiczna zaangażowana w projekty fotograficzne i edukacyjne w dziedzinie sztuki.
2019 – Adam Struzik
Marszałek Województwa Mazowieckiego, konsekwentnie wspierający instytucje kultury i regionalne inicjatywy artystyczne.
2018 – Ceramika Paradyż
Polska marka, która od lat angażuje się w promocję designu, architektury i młodej sztuki.
2016 – Fundacja Sztuki Polskiej ING
Fundacja tworząca jedną z najciekawszych kolekcji sztuki współczesnej w Polsce i wspierająca twórców.
2015 – Mateusz Morawiecki
W ówczesnym czasie Prezes Banku Zachodniego WBK – inicjator działań mecenatu kulturalnego banku.
Złota ŻyRYBKA
Nagroda specjalna przyznawana Osobowości „lokalnej” działającej także „globalnie” – osobie związanej z powiatem żyrardowskim poprzez działalność lub ślad twórczy, choć niekoniecznie tu urodzonej. To najstarsza festiwalowa statuetka, będąca pierwotnie formą żartu i mrugnięcia okiem wobec prestiżowych światowych nagród – zwłaszcza tych „złotych” z nazwy lub opinii.
Laureaci
2024 – Klaudia Appel
Społeczniczka i animatorka kultury, od lat aktywnie promuje czytelnictwo i książkę jako narzędzie edukacji i dialogu.
2023 – Jarosław Fidel Lange
Perkusista i zaangażowany pedagog, twórca autorskich projektów muzycznych z pogranicza jazzu i muzyki alternatywnej.
2022 – dr Dariusz Kaczanowski
Społecznik i samorządowiec, inicjator wielu działań kulturalnych oraz projektów pielęgnujących lokalne dziedzictwo; przyczynił się do powstania pomnika Filipa de Girarda w Żyrardowie.
2021 – Marta Ewa Olbryś
Animatorka kultury i twórczyni interdyscyplinarnych projektów artystycznych realizowanych w Polsce i m.in. w Żyrardowie.
2020 – prof. Jan Tutaj
Rzeźbiarz i pedagog związany z ASP w Krakowie, aktywnie wspiera młodych twórców oraz jest autorem pomnika Filipa de Girarda w Żyrardowie.
2019 – Monika Rosińska
Animatorka kultury, pomysłodawczyni żyrardowskiego ruchu szydełkowego, promującego rękodzieło i integrację społeczną.
2018 – Jerzy Jankowski
Poeta, publicysta i organizator życia literackiego, zaangażowany w rozwój kultury lokalnej i krajowej.
2017 – Michał Niedziałek
Animator kultury i dyrygent, wspierający liczne inicjatywy artystyczne w Żyrardowie oraz w całym regionie.
2016 – Filip de Girard
Wynalazca i symboliczny patron Żyrardowa – nagroda przyznana postaci historycznej w uznaniu dla jej wkładu w rozwój miasta.
2015 – Krzysztof Gwiazda
Kompozytor, śpiewak operowy i promotor edukacji artystycznej, zaangażowany w rozwój twórczości młodzieżowej.
2014 – Włodek Pawlik
Wybitny pianista jazzowy i kompozytor, laureat nagrody Grammy, związany z regionem swoją działalnością koncertową i edukacyjną.
2013 – Włodzimierz Śliwiński (1925-2015)
Członek założyciel PAF, honorowy obywatel Żyrardowa, zasłużony dla ochrony dziedzictwa lokalnego.
2012 – Jarosław Gajewski
Aktor teatralny i filmowy, wspierający działania kulturalne w Żyrardowie oraz promujący edukację artystyczną.
2011 – Jerzy Paruszewski
Poeta i społecznik, aktywnie animujący ruch literacki oraz wspierający lokalne inicjatywy artystyczne.
2010 – Jacek Czubak
Animator kultury, twórca widowiska „Strajk Szpularek” inspirowanego dziedzictwem robotniczym Żyrardowa.
2009 – Mirosław Wasiewicz
Nauczyciel „Czerwoniaka”, założyciel ruchu teatralnego młodzieży i inicjator ogólnopolskich festiwali teatralnych w Żyrardowie.